De hulpeloosheid, neerslachtigheid en afstandelijkheid die vaak het gevolg zijn van een burnout, kunnen een bedreiging vormen voor je baan, je relaties en je gezondheid. Gelukkig kun je er iets aan doen. Je kunt de lol en de balans in je leven terugkrijgen door de juiste prioriteiten te stellen, tijd voor jezelf vrij te maken en steun te zoeken.
Inhoud:
Wat is burn-out?
Burn out is een toestand van mentale, emotionele en fysieke uitputting die wordt veroorzaakt door overmatige en langdurige stress. Het ontstaat als je het gevoel hebt dat je overweldigd wordt en niet in staat bent om aan alle eisen te voldoen die er van je worden gesteld. Als deze stress voortduurt dan raak je langzaam aan je motivatie en je interesse kwijt om ook nog maar iets te doen.
Burn out zuigt al je energie op, vermindert je productiviteit en laat je achter met een groeiend gevoel van hulpeloosheid en hopeloosheid. Op den duur voelt het alsof je niets meer te geven hebt.
De meeste mensen hebben wel een dagen dat ze zich overbelast, ongewaardeerd of futloos voelen. Iedereen kent de ochtenden waarop het heel moeilijk is om jezelf 's ochtends uit je bed te hijsen. Zien echter al jouw dagen er zo uit, dan zou het kunnen dat je lijdt aan een burn out.
Je bent op weg naar een burn-out als:
- Iedere dag een slechte dag is
- Je je constant vermoeid of futloos voelt
- Je werk en je sociale leven je niet veel meer kunnen schelen of teveel energie kosten
- Je het gevoel hebt dat niets wat je doet nog wat uitmaakt of gewaardeerd wordt
- Het grootste deel van je dag bestaat uit het doen van dingen die je óf dodelijk saai vindt óf die je volkomen overweldigen.
De negatieve effecten van een burn out kunnen doorwerken op alle aspecten van je leven, inclusief je thuis leven, je huwelijk en je sociale leven. Het kan ook zorgen voor veranderingen zoals een zwakker immuunsysteem, waardoor je meer kans loopt op bijvoorbeeld verkoudheid of griep. Omdat het zoveel negatieve gevolgen heeft, is het belangrijk om er zo snel mogelijk iets aan te doen.
Burn-out herstel gaat vaak in drie stappen
Herkenning: Eerst moet je je realiseren dat het om een burn-out gaat. Dit kan door je bewust te zijn van de symptomen en je herkennen wanneer deze zich voordoen.
Herstel: Het herstellen van de schade die de burn-out heeft veroorzaakt. Dit bestaat vaak uit het leren omgaan met de stress door bijvoorbeeld het volgen van een cursus stress-management of door therapie.
Versterking: Het vergroten van je stressbestendigheid door het verbeteren van je emotionele en fysieke gezondheid.
Het verschil tussen stress en burn-out
Burn-out kan het gevolg zijn van een niet aflatende stress. Het is echter niet hetzelfde als te veel stress. Stress betekent meestal 'te veel' van iets, zij het fysiek of psychisch. Je staat onder te veel druk or er wordt te veel van je verlangd. Mensen die gestrest zijn weten echter dat ze zich beter zullen voelen zodra ze de situatie weer onder controle krijgen.
Burn-out betekent meestal juist 'niet genoeg'. Je voelt je leeg, futloos, je motivatie is weg, het kan je allemaal niets meer schelen. Mensen met een burn-out zien vaak geen enkele hoop op een verbetering van hun situatie. Als stress aanvoelt als het verdrinken in al je verantwoordelijkheden, dan is burn-out het gevoel dat je totaal uitgedroogd bent.
De meeste mensen hebben heel goed door wanneer ze zich gestrest voelen. Burn-out wordt echter vaak minder goed gezien voor wat het is.
Stress vs Burn-Out
| Stress | Burn-Out |
|---|---|
| Emoties zijn heftig | Emoties zijn afgestompt |
| Onrust en hyperactiviteit | Hulpeloosheid en hopeloosheid |
| Gebrek aan energie | Gebrek aan motivatie |
| Overbetrokkenheid | Onbetrokkenheid |
| Schade vaak fysiek | Schade emotioneel |
| Je voelt je angstig | Je voelt je leeg |
Naar Inhoud
Hoe ontstaat burn-out?
In veel gevallen wordt burn-out veroorzaakt door je werk. Iedereen die zich overwerkt en ondergewaardeerd voelt loopt het risico op burnout. Van de hardwerkende kantoor medewerker tot de jonge moeder die knokt met alle verantwoordelijkheden die het opvoeden van haar kinderen en het huishouden op orde houden met zich mee brengen.
Burn-out wordt echter niet uitsluitend veroorzaakt door stress op het werk of te veel verantwoordelijkheden. Er zijn ook andere factoren die een rol spelen, waaronder je leven en je karaktereigenschappen. Hoe je kijkt naar, denkt over en reageert op de wereld om je heen kan net zo'n grote rol spelen.
Werk gerelateerde oorzaken van burn-out
- Het gevoel dat je niet of nauwelijks controle hebt over je werk
- Gebrek aan erkenning of waardering voor het werk dat je doet
- Onduidelijke of onrealistische eisen en verwachtingen van je baas
- Werk dat monotoon is en geen enkele uitdaging biedt
- Werken in een chaotische omgeving onder enorme druk
Levensstijl gerelateerde oorzaken
- Te veel werken en niet genoeg tijd nemen voor ontspanning en je sociale leven
- Te veel mensen in je omgeving die te veel verwachtingen hebben
- Onvoldoende slaap krijgen
- Gebrek aan hechte, diepe relaties of vriendschappen
- Het nemen van veel te veel verantwoordelijkheid zonder hulp van anderen
Persoonlijke eigenschappen die burn-out kunnen veroorzaken
- Perfectionisme en het gevoel dat niets ooit goed genoeg is
- Een pessimistische blik op jezelf en de wereld
- De noodzaak om altijd de controle te hebben en nooit iets te delegeren naar anderen
- Een over-achiever zijn die zichzelf altijd tot het uiterste drijft
Naar Inhoud
Burn-out symptomen
Burn-out is meestal een langdurig proces dat zeer geleidelijk ontstaat. Het gebeurt niet van de ene dag op de andere. Het kan echter wel zo lijken als je je niet bewust bent van de waarschuwingssignalen.
De symptomen van burn-out beginnen vaak zeer subtiel en worden steeds erger naarmate de tijd vordert. Dit zijn een soort noodsignalen. Als je ze negeert dan is burn-out het uiteindelijke gevolg. Door deze signalen tijdig te herkennen, kun je echter voorkomen dat je op den duur volledig instort.
Fysieke symptomen van burn-out
- Je voelt je constant moe en leeg
- Regelmatig last van hoofdpijn, rugpijn, een stijve nek of spierpijn
- Je vaak zwak en slap voelen
- Veranderingen in je eet- of slaappatroon
- Verzwakt immuunsysteem waardoor je makkelijker ziek wordt
Emotionele burn-out-symptomen
- Gevoel van mislukking en twijfel aan jezelf
- Je voelt je hulpeloos, geblokkeerd en verslagen
- Gebrek aan motivatie
- Gevoel van afstandelijkheid of eenzaamheid
- Een steeds negatievere blik op de wereld
- Je haalt steeds minder voldoening uit dingen
Gedrag burn-out symptomen
- Steeds meer verantwoordelijkheden afschuiven
- Jezelf isoleren van anderen
- Groeiend gebruik van eten, alcohol of drugs
- Uitstelgedrag en steeds langer doen over dingen
- Je frustratie afreageren op anderen
- Steeds vaker jezelf ziek melden, te laat op je werk komen of te vroeg vertrekken
Naar Inhoud
Burn-out voorkomen
Als je de bovenstaande symptomen in jezelf herkent, bedenk dan dat ze waarschijnlijk erger zullen worden als je er niets mee doet. Door een aantal stappen te zetten kun je echter je leven weer in balans brengen en burn-out voorkomen.
Een aantal tips:
Begin de dag met een ontspannend ritueel: Neem nadat je opstaat ongeveer 15 minuten de tijd om iets rustgevends en ontspannends te doen zoals meditatie, yoga, tai chi, schrijven in je dagboek of iets lezen dat je inspireert.
Leer met stress om te gaan: Als je je op de weg naar een burn-out bevindt, dan voel je je misschien hulpeloos. Je kunt echter veel meer controle over je stress krijgen dan je waarschijnlijk denkt. Volg bijvoorbeeld een cursus stress management. Dit kan je helpen om de balans in je leven te herstellen.
Dieet, beweging en slaap: Zorg ervoor dat gezond en gebalanceerd eet, regelmatig intensief beweegt en zorgt voor voldoende slaap (voor de meeste mensen 8 uur per nacht). Zo heb je veel meer energie om met de problemen en verantwoordelijkheden van je dagelijkse leven om te gaan.
Stel grenzen: Neem niet te veel hooi op je vork. Leer 'nee' zeggen als te veel mensen je aandacht opeisen. Het is prima om voor anderen klaar te staan. Als je hier echter zelf aan onderdoor gaat dan is niemand daarbij gebaat. Door wat vaker nee te zeggen kun je ook wat vaker 'ja' zeggen tegen de dingen die je echt graag wilt doen.
Dagelijkse technologie pauze: Stel een dagelijkse periode in waarin je al je gadgets en communicatiemiddelen uitschakelt. Geen telefoon, geen email, geen Facebook. Zeker als je de hele dag door gebeld of gemaild wordt kan zo'n dagelijkse pauze ontzettend rustgevend zijn.
Schenk aandacht aan je creatieve kant: Creativiteit is een krachtig medicijn tegen burn-out. Ga dus iets creatiefs doen. Je kunt bijvoorbeeld een nieuwe hobby beginnen, een instrument leren bespelen of een leuk nieuw project beginnen. Kies echter een activiteit die niets met je werk te maken heeft.
Naar Inhoud
Burn-out Herstel
Als je eenmaal in een burn-out zit dan is het zaak om deze zeer serieus te nemen. Jezelf er doorheen proberen te trekken door gewoon stug door te gaan leidt vaak alleen maar tot een verslechtering van de situatie.
Hoewel de tips voor het voorkomen van een burn-out nog steeds nuttig kunnen zijn, is voor het herstel wat meer nodig.
Burn-out Herstel Strategie 1: Neem gas terug
Als je eenmaal in een burn-out zit, dan is het belangrijk om jezelf meer rust te gunnen. Neem een pauze, laat wat activiteiten of verantwoordelijkheden vallen en zeg wat vaker nee. Geef jezelf tijd om bij te komen en te genezen.
Burn-out Herstel Strategie 2: Zoek hulp
Om het kleine beetje energie te beschermen dat ze nog hebben, gaan mensen met een burn-out zich vaak isoleren. Familie en vrienden zijn echter belangrijker dan ooit in dit soort situaties. Vraag je geliefden om hulp. Alleen al het delen van je gevoelens – een luisterend oor - kan helpen de stress te verminderen. Wees niet bang dat je anderen 'tot last' bent. Familie en vrienden zullen zich vaak eerder gevleid voelen dat je ze genoeg vertrouwt om hierover met ze te praten. Het leidt vaak juist tot een versterking van de band tussen jullie.
Ook het zoeken van professionele hulp is van harte aan te raden. Zeker als je merkt dat erover praten met familie of vrienden geen verbetering in je situatie oplevert. Burn-out kan een zeer negatieve impact hebben op je leven. Vaak is het noodzakelijk dat er iemand is die je door deze periode heen helpt.
Burn-out Herstel Strategie 3: Heroverweeg je doelen
Als je een burn-out hebt dan is dit een duidelijk teken dat iets belangrijks in je leven niet werkt. Neem de tijd om na te denken over je wensen, doelen en dromen. Zijn dit de dingen die je echt wilt, of ben je dingen aan 't negeren die echt belangrijk zijn voor je. Grijp je burn-out als een kans om je prioriteiten te heroverwegen en na te denken over wat jou werkelijk gelukkig maakt.
Naar Inhoud
Omgaan met burn-out op het werk
De meest effectieve manier om met een werk gerelateerde burn-out om te gaan is door van baan te veranderen. Is dit echter voor jou geen optie, dan zijn er toch wat dingen die je kunt doen om je situatie en je gemoedstoestand te verbeteren.
Actief problemen aanpakken: Neem een assertieve en proactieve houding aan met betrekking tot de problemen om je werk. Je zult je minder hulpeloos voelen als je aangeeft wat je dwars zit. Praat er met collega's of met je baas over en zoek actief naar oplossingen.
Vraag om duidelijkheid: Is het vaak niet duidelijk wat er precies van je verwacht wordt op je werk? Vraag dan je baas om duidelijkheid. Vraag om een duidelijke omschrijving van jouw taken en verantwoordelijkheden. Geef aan als er dingen van je verwacht worden die niet binnen deze omschrijving vallen.
Vraag om nieuwe/andere taken: Vind je je huidige taken of functie oersaai... of juist te stressvol, vraag dan of je wat nieuwe of andere taken mag gaan verrichten.
Neem vrij: Lijkt burn-out onontkoombaar? Neem dan tijd vrij van je werk. Neem wat vakantiedagen op, regel tijdelijk verlof of wat er ook voor nodig is om jezelf uit de situatie te verwijderen. Gebruik deze tijd om jezelf weer op te laden en je doelen/wensen te heroverwegen.
Hopelijk helpt deze informatie je bij het herkennen van de symptomen en waarschuwingssignalen zodat je een burn-out tijdig kunt voorkomen. Heb je het gevoel dat je zelf een burn-out hebt? Vraag dan om hulp, zij het bij familie/vrienden of bij een therapeut. Je hoeft het niet alleen te doen!
Bron: http://www.helpguide.org/articles/stress/preventing-burnout.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten